Onze website gebruikt cookies om je surfervaring te verbeteren. Om deze website optimaal te gebruiken vragen we je om akkoord te gaan met ons gebruik van cookies.

Ik ga akkoord liever niet.

Boegbeelden

De liberale beweging telt vele gezichten. Hier vind je biografische informatie over mannen en vrouwen die het liberalisme in België vorm hebben gegeven. De namen van de boegbeelden komen naar voren in de Atlas en het Magazine.

Pierre Van Humbeeck

° Brussel
1829 - 1890

Pierre Van Humbeeck, Brussel, 17.5.1829 – Brussel, 5.7.1890

Advocaat; gemeenteraadslid van Brussel (1884-1890), volksvertegenwoordiger (1860-1884), minister (1878-1884), ondervoorzitter van de Kamer (1869-1870).

Pierre Van Humbeeck studeert aan de Université Libre de Bruxelles en treedt in 1851 toe tot de Brusselse balie. Hij is actief in de progressistische vleugel van de liberale beweging en wordt in 1857 lid van de vrijmetselaarsloge Les Vrais Amis de l’Union et du Progrès réunis. Als jonge democratisch begeesterde radicaal  pleit hij voor de afschaffing van het coalitieverbod. In 1860 wordt hij voorzitter van de Brusselse Liberale Associatie. Hij bemachtigt dat jaar een zetel in de Kamer. Hij is vanaf de begindagen actief in het bestuur van de Ligue de l’Enseignement (°1864), een te duchten pressiegroep aan de linkerzijde van de partij die streeft naar een herziening van de wetgeving op het lager onderwijs. In 1869-1870 is Van Humbeeck ondervoorzitter van de Kamer. In 1878 wordt hij de eerste minister van Openbaar Onderwijs, een nieuw gecreëerd departement. Wanneer Van Humbeeck toetreedt tot de regering onder leiding van Walthère Frère-Orban, is hij duidelijk richting het centrum opgeschoven. Net als zijn collega’s Charles Graux en Gustave Rolin-Jaequemyns, die worden verondersteld de progressistische stroming in de regeringsploeg te vertegenwoordigen, volgt hij als liberaal minister in de praktijk vooral een gematigde lijn.

Van Humbeeck neemt het initiatief tot een alomvattende wijzing van de wet op het lager onderwijs uit 1842. Zijn in januari 1879 ingediend wetsontwerp geeft duidelijk blijk van de wil van de regering om tot een laïcisering en centralisering van het onderwijs te komen. Elke gemeente moet voortaan een openbare school hebben en er komt een einde aan de subsidiëring van vrije scholen door de gemeente. Verder stelt de wet dat alle onderwijzers door officiële normaalscholen gediplomeerd moeten zijn. Tot slot wordt er vastgelegd dat in de openbare lagere school het godsdienstonderwijs voortaan buiten de lesuren op verzoek van de ouders wordt verstrekt. Bij de behandeling van het ontwerp in de Kamers tonen vooral de doctrinaire liberalen zich positief. Voor de radicalen gaat de laïcisering niet ver genoeg en ze betreuren dat de schoolplicht en de veralgemeende kosteloosheid, zoals gevraagd door de Ligue de l’Enseignement, uitblijven. De stemming van de wet leidt tot een regelrechte schooloorlog Na de katholieke machtswisseling van 1884 trekt Van Humbeeck zich terug uit de nationale politiek.

Van Humbeeck bekleedt doorheen de jaren ook belangrijke maçonnieke functies. Tussen 1869 en 1871 is hij Grootmeester van het Grootoosten van België. In 1879-1890 is hij actief als Grootcommandeur van de Aloude en Aangenomen Schotse Ritus. Hij overlijdt op 5 juli 1890.  In 1902 wordt op de hoek van de Dansaertstraat in Brussel een monument ter ere van zijn strijd voor het openbaar onderwijs ingehuldigd.

Colofon

Liberas Stories is een realisatie van cultuurarchief Liberas. Het werd ontwikkeld door Josworld en Webdoos naar een concept van Ruben Mantels. Aan de hand van een ‘Atlas’ en een ‘Magazine’ vertelt Liberas Stories de geschiedenis van het liberalisme en worden de collecties van Liberas gepresenteerd. Deze website werd gelanceerd in juni 2021 en is sindsdien verder uitgebouwd.

De inhoud van dit portaal is bestemd voor Liberas’ erfgoedgemeenschap, maar ook voor studenten, onderzoekers en journalisten en voor iedereen die ons erfgoed wil ontdekken. Het is geen catalogus van onze collectie: die vind je op liberas.eu.

Liberas heeft geprobeerd alle rechthebbenden op beeldmateriaal te contacteren. Personen of organisaties die zich alsnog in hun rechten voelen geschaad nemen contact op met Liberas vzw, Kramersplein 23, 9000 Gent.

Alle teksten op deze website mogen hergebruikt worden mits het overnemen van de auteurs- en bronvermelding. Alle opmerkingen met betrekking tot Liberas Stories - vragen, aanvullingen, correcties, suggesties voor nieuwe bijdragen - zijn welkom op info@liberas.eu. 

Volg ons op